نقرس

17 روش كنترل آن
 

درد طاقت‏فرسا و نبض‏دار اين بيمارى اغلب در شب‏ها ايجاد مى‏شود و پوست را قرمز و داغ و مفصل درگير را متورم و حساس مى‏كند و بدتر از همه حمله‏اش مى‏تواند روزها طول بكشد.
از نظر علمى، نقرس به وسيله اسيد اوريك اضافى ايجاد مى‏شود. ما همگى اين ماده را در جريان خون داريم، اما در بيماران نقرسى يا توليد اين ماده زياد است و يا توليد آن طبيعى است ولى دفع آن كافى نيست، كه در هر دو حالت، اضافى آن به صورت كريستال‏هاى كوچك و مشكل‏زا درمى‏آيد و باعث التهاب مفاصل مى‏شود.
اغلب انگشت شست پا، هدف اصلى است اما تقريبا همه‏ى مفاصل بدن مى‏تواند مبتلا شود. هر كس مى‏تواند دچار نقرس شود ولى افراد مذكر ميان سال بيشترين درصد ابتلا را دارند. اين افراد ممكن است اضافه وزن و يا سابقه فاميلى اين بيمارى را داشته باشند. اگر شما مبتلا به اين بيمارى هستيد اين بايدها و نبايدها را كه توسط متخصصان ما توصيه شده، دنبال كنيد:

استراحت كنيد.
 

در طول حملات حاد، مفصل درگير را بالا و در حالت استراحت نگه داريد. شما احتمالا در انجام اين توصيه مشكل نداريد چرا كه درد آنقدر شديد است كه مفصل شما حتى تحمل سنگينى يك ورق كاغذ را ندارد.

ايبوبروفن مصرف كنيد.
 

علت درد، التهاب بسيار زياد اطراف مفصل درگير است. ايبوبروفن، داروى انتخابى كاهش التهاب مى‏باشد. طبق دستور روى شيشه دارو، عمل كنيد. اما اگر مقدار دارو براى تسكين درد كافى نبود براى مصرف بيشتر با پزشك‏تان مشورت كنيد.

از مصرف آسپيرين و استامينوفن خوددارى كنيد.
 

همه‏ى ضد دردها مثل هم نيستند. آسپيرين با ممانعت از ترشح و دفع اسيد اوريك، نقرس را بدتر مى‏كند و استامينوفن داراى خواص ضد التهاب كافى نيست.

يخ درمانى كنيد.
 

اگر مفصل درگير، به تماس حساس نيست، از يخ استفاده كنيد. يخ داراى اثرات تسكين دهنده و بى‏حس كننده مى‏باشد. يخ را روى مفصل دردناك به مدت ده دقيقه بگذاريد؛ آن را با ابر يا حوله بپوشانيد. به اندازه نياز تكرار كنيد.

از غذاهاى داراى پورين زياد پرهيز كنيد.
 

دكتر روبرت ورتمن »استاديار و نايب رئيس بخش روماتولوژى )مفصل شناسى( دانشگاه ويسكوسنين« مى‏گويد: غذاهايى كه حاوى ماده‏اى به نام پورين مى‏باشند سطح اسيد اوريك خون را بالا مى‏برند.
اين غذاها به احتمال زياد در صورت داشتن 150 تا 1000 ميلى‏گرم پورين در هر صد گرم مى‏توانند نقرس را بدتر كنند. اين غذاها عبارتند از: غذاهاى پر پروتئين حيوانى نظير آب گوشت، شاه ماهى، جگر، قلوه و مشتقات گوشت، گوش چرخ كرده، صدف دو كفه‏اى و نان شيرين.

مصرف غذاهاى ديگر حاوى پورين را محدود كنيد.
 

غذاهايى كه ممكن است داراى مقادير متوسط پورين باشند و باعث نقرس شوند را نيز محدود كنيد (از 50 تا 150 ميلى‏گرم در 100 گرم). در موارد نقرس شديد، كاهش مصرف آنها به يك وعده در روز ضرورى است. اين غذاها شامل لوبياى خشك، گل كلم، عدس، قارچ، حريره، جوى دوسر، اسفناج، نخود خشك، غلات، جانوران صدف‏دار دريايى، نان تمام غله‏اى و مخمرها هستند.
در همين دسته ماهى، گوشت قرمز و گوشت مرغ قرار دارد، مصرف آنها را به 90 گرم در پنج روز هفته محدود كنيد.

آب زياد بخوريد.
 

روبرت ديويس «استاد فيزيولوژى دانشگاه پنى‏سيلويا» مى‏گويد: مقادير زياد آب مى‏تواند باعث خارج كردن اسيد اضافى از سيستم بدن شود. وى آب ساده را توصيه مى‏كند. اغلب مردم به اندازه كافى آب نمى‏خورند. براى بهترين نتيجه در روز 5 تا 6 ليوان آب بخوريد.
آب فراوان همچنين در افراد نقرسى مستعد به سنگ كليه باعث دفع سنگ‏ها مى‏شود.

چاى گياهى را در نظر بگيريد.
 

راه ديگر تأمين مايعات بدن، چاى گياهى است. اين چاى‏ها فاقد كافئين و انرژى مى‏باشند بنابراين مصرف زياد آن‏ها باعث زيادى وزن نمى‏شود.

به هيچ وجه الكل مصرف نكنيد.
 

الكل از ترشح اسيد اوريك جلوگيرى مى‏كند و توليد آن را هم افزايش مى‏دهد. آب جو زيان‏آورتر است چرا كه حاوى پورين بالاترى نسبت به شراب و ديگر مشروبات الكى است.

فشار خون را كنترل كنيد.
 

اگر علاوه بر نقرس، فشار خون هم داريد، مشكلات‏تان دو چندان شده است؛ چرا كه داروهايى كه براى كاهش فشار خون تجويز مى‏شوند مثل مدرها )ادرار آورها( باعث بالا رفتن سطح اسيد اوريك خون مى‏شوند. بنابراين برنامه‏ريزى براى كاهش طبيعى فشار خون عاقلانه است. وزن خود را كم كنيد، مصرف سديم را كاهش دهيد و ورزش كنيد، اما بدون مشورت پزشك هيچ‏گونه دارويى را قطع نكنيد.

از رژيم‏هاى مد روز پرهيز كنيد.
 

اگر اضافه وزن داريد، كم كردن وزن اجبارى است. افراد سنگين‏تر داراى اسيد اوريك بالاترى هستند. اما دنبال رژيم‏هاى موقت و زودگذر نرويد؛ چرا كه باعث تحريك

راهى ديگر
 

قدرت گيلاس و زغال
 

گيلاس: اگر چه هيچ گونه مدرك علمى دقيقى وجود ندارد كه نشان دهد گيلاس براى نقرس مفيد است اما اكثر مردم مصرف آن را مفيد مى‏دانند. به نظر نمى‏رسد، مهم باشد كه گيلاس ترش است يا شيرين، تازه است يا بسته‏بندى شده.

پماد زغال
 

زغال توانايى بيرون كشيدن سموم را از بدن دارد. 5 / 1 فنجان از زغال اكتيو پودر شده را با دانه‏هاى پودر شده بزرگ و آب گرم كافى مخلوط كنيد تا به صورت خمير در بيايد. آن را روى مفصل درگير بگذاريد. هر چهار ساعت آن را عوض كنيد و يا در طول شب بگذاريد. زغال ايجاد رنگ مى‏كند بنابراين مراقب لباس‏ها و ملافه‏هاى رختخواب باشيد.

حمام زغال
 

دكتر تراش مى‏گويد: شما مى‏توانيد براى خيساندن پاى‏تان از حمام زغال استفاده كنيد. از يك وان قديمى استفاده كنيد كه رنگى شدن آن براى شما اهميتى ندارد. 5 / 1 فنجان پودر زغال را با آب مخلوط كنيد و به صورت خمير در بياوريد. سپس كم‏كم آب داغ اضافه كنيد تا پاى‏تان در داخل آن فرو رود. 30 تا 60 دقيقه پا را همين‏طور نگه داريد.

زغال خوردنى
 

زغال فعال شده )زغال اكتيو( كه مى‏توان آن را خورد باعث كاهش سطح اسيد اوريك خون مى‏شود. 1 تا 5 / 1 قاشق چاى‏خورى را چهار بار در روز طبق برنامه ذيل بخوريد:

هنگام بلند شدن از خواب، وسط روز، وسط عصر و هنگام خواب.
 

حملات نقرسى مى‏شوند و بسيار خطرناكند. بعضى از رژيم‏ها، مانند گرسنه ماندن طولانى مدت، باعث پاره شدن سلول‏هاى بدن و خارج شدن اسيد اوريك از آنها مى‏شود. بنابراين براى يك برنامه تدريجى كاهش وزن با پزشك‏تان مشورت كنيد.

به بدن‏تان آسيب نرسانيد.
 

به دلايل ناشناخته نقرس به مفصلى از بدن حمله مى‏كند كه قبلا دچار زخم و ضربه شده است. پس سعى كنيد به انگشتان و ديگر مفاصل بدن خود آسيب وارد نكنيد. همچنين كفش‏هاى تنگ نپوشيد چرا كه پاها را به آسيب‏هاى خفيف مستعد مى‏كند.

درباره‏ى مصرف مكمل‏ها با پزشك‏تان مشورت كنيد.
 

درباره‏ى مصرف ويتامين‏ها هوشيار باشيد. زيرا مصرف بعضى از آن‏ها، باعث بدتر شدن نقرس مى‏شود. مخصوصا ويتامين 3 B و ويتامين A بيش از حد باعث تحريك حمله مى‏شوند. بنابراين هميشه قبل از افزايش مكمل‏ها با پزشك خود مشورت كنيد.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا

پي‌نوشت‌ها:
 

* انتشارات سپهر اندیشه - 1387